انگیزه نامه (SOP) چیست؟

دانشجویانی زیادی هر ساله برای اخذ پذیرش تحصیلی در امریکا و کانادا اقدام می‌کنند تا بتوانند ادامه تحصیلات خود را در دانشگاه‌های این کشورها دنبال کنند. پس از آشنایی با کانادا و امریکا حتما باید ضمن بررسی دانشگاه‌های آنها درک کنید که بین امریکا یا کانادا کدام کشور برای تحصیل شما مناسب هستند. آشنایی با هزینه‌های زندگی دانشجویی در امریکا یا شرایط تحصیل در کانادا در این زمینه کمک بسیاری خوبی برای شما خواهد بود.

فرایند اخد پذیرش تحصیلی نیازمند اقداماتی نظیر اخذ ویزای تحصیلی، انتخاب رشته مانند رشته‌های STEM، شرکت در آزمون‌های مهارت سنجی زبان انگلیسی مانند تافل (TOEFL)، آیلتس (IELTS) یا دولینگو (Duolingo)، شرکت در آزمون GRE و اعلام نمره آن به دانشگاه مقصد و ... است.

اما شاید یکی از مهمترین و پر چالش ترین بخش‌های فرایند اخذ پذیرش تحصیلی برای دانشجویان نوشتن انگیزه نامه (Statement of Purpose) باشد. انگیزه نامه یا بیانیه اهداف (SOP) مقاله ای است که به دانشگاه مورد نظر شما در مورد مسیر شغلی، آکادمیک و حرفه ای شما، انگیزه شما برای دنبال کردن تصیلات و اهداف آینده تان بعد از اتمام دوره توضیح مختصری می‌دهد. یک SOP در صورتی که به خوبی نوشته شده باشد می‌تواند کمک زیادی به افزایش شانس شما برای پذیرش در دانشگاه مورد نظر داشته باشد. انگیزه نامه تنها سندی است که از طریق آن می‌توانید به دانشگاه‌ها در مورد مواردی که شما را از بقیه متمایز می‌کند توضیح دهید.

چگونه یک انگیزه نامه (SOP) خوب بنویسیم؟

انگیزه نامه باید خوانندگان یا همان هیئت علمی کمیته گزینش را متقاعد کند که شما در رزومه خود دستاوردهای خوبی دارید که نوید موفقیت شما در تحصیلات تکمیلی را می‌دهد. انگیزه نامه را نوشته ترکیبی با چهار قسمت مختلف بدانید.

حتما پیش از نوشتن انگیزه نامه با مراجعه به سایت دپارتمان مربوطه مطمئن شوید که آیا انگیزه نامه شما باید حاوی اطلاعات خاص یا اضافه‌ای باشد یا خیر. معمولا در نوشتار انگیزه نامه باید موارد زیر را لحاظ کنید:

بخش اول انگیزه نامه: خودتان را معرفی کنید

به مخاطبین خود که اعضای کمیته پذیرش هستند بگویید که به چه چیزی علاقه دارید و چه چیزی اشتیاق شما برای تحصیلات تکمیلی را برانگیخته است. این قسمت باید کوتاه و دقیق باشد. وقت زیادی را صرف زندگی‌نامه نکنید.

بخش دوم انگیزه‌نامه: خلاصه‌ای از تحصیلات قبلی خود را بنویسند

الف) در صورتی که تحقیقاتی انجام داده‌اید آن را ذکر کنید. عنوان پروژه، اینکه با چه شخصی انجام شده، مسئولیت‌های شما و نتیجه را مشخص کنید. از نظر فنی یا به سبک رشته خود بنویسید. فراموش نکنید اساتید دانشگاه کسانی هستند که این نوشتار را می‌خوانند.

ب) مقاله مهم یا پروژه پایان نامه‌ای که به اتمام رسانده‌اید را ذکر کنید.

ج) سابقه کار به ویژه اگر هر نوع مسئولیت آزمایش، طراحی، تحقیق یا کارآموزی در رشته مشابه آنچه می‌خواهید در دوره تحصیلات تکمیلی بخوانید را در انگیزه نامه خود بنویسید.

بخش سوم انگیزه نامه: در مورد ارتباط فعالیت‌های اخیر و فعلی خود بحث کنید

اگر فارغ التحصیل شده‌اید و قبل از بازگشت به تحصیل کار کرده‌اید، بنوبسید که چه کاری انجام دادهاید: در شرکتی بوده‌اید یا در موسسه غیرانتفاعی حضور داشتهاید، درباره تیم خود، مسئولیت‌ها و آنچه آموخته‌اید توضیح دهید. شما همچنین در این قسمت می‌توانید نشان دهید که چگونه این امر به شما کمک کرد تا روی تحصیلات تکمیلی خود تمرکز کنید.

بحش چهارم انگیزه نامه: در مورد علاقه‌های علمی خود توضیح دهید

در اینجا شما آنچه را که می‌خواهید در مقطع تحصیلات تکمیلی بخوانید با جزئیات کافی نشان می‌دهید تا دانشکده را متقاعد کنید که دامنه تحقیق در رشته آنها را می‌فهمید و با موضوعات تحقیقاتی فعلی درگیر هستید.

الف) حوزه علایق خود را مشخص کنید. در حالت ایده آل، سوالی را مطرح کنید، مسئلهای را تعریف کنید یا موضوعی را که می‌خواهید به آن بپردازید و سوالاتی را که از تحقیقات معاصر ناشی می‌شود نشان دهید. این قسمت باید یک پاراگراف باشد.

ب) در اینترنت به دنبال اطلاعات مربوط به دپارتمان فوق، از جمله اساتید و تحقیقات آنها بگردید. آیا اساتیدی هستند که علایق پژوهشی آنها با شما نزدیک باشد؟ اگر چنین است، این مورد را نشان دهید. رشته خاص را بررسی کنید. ممکن است بسیاری از شما بخواهند که یک استاد یا استادی را که ممکن است با آنها کار کنید نام ببرید.

ج) اظهارات خود را با روش مثبتی پایان دهید؛ این نشان دهنده هیجان و آمادگی شما برای چالش‌های پیش رو شما است.

نکات اساسی در نوشتن انگیزه نامه (SOP)

در زمان نگارش انگیزه نامه یا بیانیه اهداف این موارد را در نظر داشته باشید:

۱.     آنچه کمیته پذیرش می‌خواند این موارد خواهد بود: انگیزه و محرک شخصی، شایستگی و توانایی بالقوه شما به عنوان دانشجوی تحصیلات تکمیلی.
۲.   از دیدگاه مثبت بر همه موارد تأکید کنید و با لحنی فعال و نه منفعل انگیزه‌نامه خودتان را بنویسید.
۳.    همه چیز را با مثال نشان دهید. مستقیم نگویید که شما یک فرد پیگیر هستید، آن را نشان دهید.
۴.    اگر مورد مهمی برای شما اتفاق افتاده است مانند فقر، بیماری یا کار زیاد که بر نمره شما تأثیر می‌گذارد، آن را بیان کنید. آن را مثبت بنویسید، پشتکار خود را با وجود موانع نشان دهید. می‌توانید توضیحات بیشتری را در بخش اول ارائه دهید.
۵.    اطمینان حاصل کنید که همه چیز با تداوم و تمرکز به همدیگر مرتبط است.
۶.    تنها در صورتی که ازتان خواسته شده باشد توضیحات اضافه بنویسد، در غیر این صورت خلاصه نوشتن را فراموش نکید؛ در یک انگیزه نامه ایده آل باید هر آنچه که لازم است با اختصار بیان شود. انگیزه نامه (SOP) خوب تقریباً ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ کلمه است که به خوبی انتخاب شده اند.  
۷.    برای نوشتن انگیزه نامه از فونت با سایز ۱۲ استفاده کنید. حاشیه متن را از هر ۴ طرف به یک اندازه تنظیم کنید. یک انگیزه نامه ۱ تا ۲ صفحه‌ای خوب بهتر از یک نوشتار طولانی با کلماتی گنگ و سازمان دهی ضعیف است.